طلاق غیابی یکی از موارد حقوقی مهم است که در برخی شرایط خاص به وقوع می‌پیوندد. این نوع طلاق به درخواست یکی از طرفین و بدون حضور یا مشارکت مستقیم طرف مقابل صادر می‌شود. در این مقاله، به بررسی شرایط و جوانب مختلف طلاق غیابی از منظر قوانین جاری ایران می‌پردازیم. درک این موضوع می‌تواند برای افراد درگیر در دعاوی طلاق و همچنین وکلای حقوقی مفید باشد.
تعریف طلاق غیابی
طلاق غیابی به معنای صدور حکم طلاق بدون حضور یکی از زوجین در دادگاه است. این نوع طلاق زمانی رخ می‌دهد که یکی از طرفین (عموماً زوج) در جلسات دادرسی شرکت نکند، لایحه‌ای ارسال نکند، یا ابلاغیه دادگاه را دریافت نکند. در این حالت، رای دادگاه به صورت غیابی صادر شده و طرف مقابل ظرف مدت ۲۰ روز پس از صدور حکم، حق واخواهی دارد.
مراحل صدور حکم طلاق غیابی
۱. ابلاغیه دادگاه
یکی از اصول مهم در هر دادرسی، ابلاغ رسمی وقت رسیدگی به طرفین است. اگر ابلاغیه به شخص متهم یا خوانده (در اینجا زوج یا زوجه) به صورت واقعی تحویل داده نشود، و او در جلسات دادگاه حاضر نشود یا لایحه‌ای ارسال نکند، رای به صورت غیابی صادر خواهد شد.
۲. حق واخواهی
در مواردی که حکم طلاق به صورت غیابی صادر می‌شود، خوانده می‌تواند طی مدت ۲۰ روز از زمان ابلاغ حکم، درخواست واخواهی کند. در این صورت، دادگاه مجدداً به موضوع رسیدگی کرده و احتمال لغو حکم قبلی وجود دارد.
طلاق غیابی از طرف مرد
براساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد حق طلاق دارد و می‌تواند بدون نیاز به رضایت همسر خود، درخواست طلاق دهد. اگر زن در دادگاه حاضر نشود یا لایحه‌ای ارسال نکند، دادگاه می‌تواند حکم طلاق را به صورت غیابی صادر کند. اما ثبت طلاق منوط به پرداخت حقوق مالی زن از جمله مهریه، نفقه، و سایر حقوق قانونی است.
شرایط ثبت طلاق غیابی از طرف مرد
- مرد باید درخواست خود را به دادگاه ارائه دهد.
- دادگاه حقوق قانونی زن را بررسی می‌کند.
- اگر زن حاضر به دفاع از حقوق خود نباشد، حکم غیابی صادر می‌شود.
- پرداخت حقوق قانونی زن (مهریه، نفقه) ضروری است.
طلاق غیابی از طرف زن
در شرایطی که زن تقاضای طلاق دارد، دادگاه می‌تواند در صورت عدم حضور یا دفاع مرد، حکم طلاق غیابی صادر کند. این نوع طلاق در مواردی نظیر عدم پرداخت نفقه، عسر و حرج، غیبت طولانی‌مدت زوج، یا اعتیاد و بدرفتاری صادر می‌شود. زن در صورت اثبات شرایط خاص، می‌تواند از دادگاه درخواست طلاق کند.
دلایل موجه برای درخواست طلاق از طرف زن
- عدم پرداخت نفقه: طبق ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی، در صورتی که شوهر نفقه زن را نپردازد یا از لحاظ مالی ناتوان باشد، زن حق تقاضای طلاق دارد.
- عسر و حرج: بر اساس ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، در صورتی که ادامه زندگی مشترک باعث مشقت و سختی غیرقابل تحمل برای زن شود، زن می‌تواند درخواست طلاق دهد.
- غیبت طولانی مدت شوهر: اگر شوهر بیش از چهار سال غایب باشد و خبری از او در دست نباشد، زن می‌تواند از دادگاه درخواست طلاق کند.
وکالت زن در طلاق
در مواردی که مرد در ضمن عقد نکاح به زن وکالت طلاق داده باشد، زن می‌تواند در شرایط مشخص، حتی بدون حضور مرد، درخواست طلاق کند. در این حالت نیز، اگر شوهر در دادگاه حضور نیابد یا لایحه‌ای ارسال نکند، حکم طلاق به صورت غیابی صادر خواهد شد.
وکالت در طلاق یکی از حقوقی است که در ضمن عقد می‌تواند به زن داده شود و به او اجازه می‌دهد در صورت لزوم، بدون نیاز به رضایت همسرش از او جدا شود.
شرایط خاص برای صدور حکم غیابی
۱. غیبت زوج
براساس ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی، اگر زوج بیش از چهار سال غایب باشد، زن می‌تواند با حکم دادگاه طلاق بگیرد. برای صدور این حکم، زن باید درخواست خود را به دادگاه ارائه دهد و پس از طی مراحل قانونی و انتشار آگهی در روزنامه‌ها، حکم طلاق صادر خواهد شد.
۲. عسر و حرج
عسر و حرج به معنای وجود شرایط سخت و غیرقابل تحمل برای زن است. این موارد می‌تواند شامل اعتیاد، زندانی بودن طولانی‌مدت، خشونت خانگی، یا سایر مشکلات جدی در زندگی مشترک باشد. دادگاه در صورت احراز این شرایط، حکم طلاق را صادر می‌کند.
حقوق مالی زن در طلاق غیابی
در طلاق غیابی، حقوق مالی زن یکی از مسائل مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. اگر زن درخواست طلاق دهد و شوهر حاضر به دفاع نباشد، دادگاه در مورد مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و سایر حقوق زن تصمیم‌گیری خواهد کرد. در این حالت، زن می‌تواند حقوق خود را از طریق اجراییه دادگاه مطالبه کند.
سخن پایانی
طلاق غیابی یکی از موضوعات حساس و پیچیده در حقوق خانواده است که نیازمند دقت و توجه به جزئیات حقوقی و قانونی دارد. زن یا مرد در شرایط خاصی می‌توانند تقاضای طلاق غیابی دهند و در صورت عدم حضور طرف مقابل، دادگاه حکم به طلاق صادر می‌کند. برای اجرای این احکام و دفاع از حقوق خود، حضور وکیل متخصص و آگاه به مسائل حقوقی خانواده بسیار مهم است.
بدون دیدگاه