شرایط ممنوع الخروج کردن و ابطال آن چگونه است؟

ممنوع الخروج کردن افراد ممکن است به دلایل مختلف و صورت گیرد. یک فرد بدهکار ممکن است به علت عدم دسترسی به اموال و به درخواست بستانکار از خروج از کشور منع شود. در واقع معنی ممنوع الخروج بودن هم همین است که فرد نمی‌تواند از کشور خارج شود. نکته جالب در مورد ممنوع الخروج کردن افراد این است که آنها تا زمان اقدام برای خروج از کشور از این موضوع آگاه نیستند.

بنابراین فردی که ممنوع الخروج است و قصد خروج از کشور را دارد، سعی می‌کند با ابطال این حکم این امکان را فراهم کند.

چه اشخاصی ممنوع الخروج می‌شوند؟

در این بخش افرادی که ممکن است ممنوع الخروج شوند را به صورت کامل توضیح می‌دهیم:

بدهکاران مالیاتی طبق ماده ۱۷ قانون گذرنامه ممنوع الخروج می‌شوند. در واقع دولت طبق این قانون می‌تواند بدهکاران مالیاتی و کسانی که تخلف ارزی دارند را از صدور گذرنامه و خروج از کشور منع کند. ممنوع الخروج کردن این افراد به این صورت است که سازمان امور مالیاتی با استفاده از مدارک خود به دادستانی درخواست می‌دهد و دادستان به این امر رسیدگی می‌کند.

کسانی که در خارج از کشور مرتکب جرم‌هایی مثل کلاهبرداری، خرید و فروش مواد مخدر، سرقت، فساد اخلاقی و … شده‌اند طبق قانون ممنوع الخروج می‌شوند.
کسانی که در مراحل تحقیقات مربوط به یک پرونده قرار دارند و بازپرس حکم ممنوعیت خروج را تقاضا کرده است.

کسانی که بدهکار هستند و سازمان ثبت اسناد و املاک آنها را بدهکار قلمداد کند، ممنوع الخروج می‌شوند. در واقع خود سازمان ثبت اسناد و املاک امکان ممنوع الخروج کردن افراد را دارد. بدهکار نیز تا زمانی که بدهی خود را پرداخت نکند مجاز به خروج از کشور نمی‌شود و این حکم ابطال نمی‌گردد.

کسانی که به صورت مستقل نمی‌توانند پاسپورت دریافت کنند و به عنوان مثال برای خروج از کشور به اجازه پدر یا همسر خود احتیاج دارند، تا زمان صدور مجوزهای لازم و دریافت پاسپورت ممنوع الخروج هستند.

کسانی که مسافرت خارجی آنها مغایر با صلاح جمهوری اسلامی شناخته شود، طبق قانون و با توجه به نظر مقامات قضایی کشور ممنوعن الخروج خواهند بود. در چنین مواردی قبل از سفر نیز ممنوع الخروج شدن آنها به اطلاع این افراد می‌رسد. بنابراین مقامات قضایی نیز می‌توانند با توجه به مواد قانونی ممنوع الخروج کردن افراد و ابطال آن را مورد رسیدگی قرار دهند.

چگونه می‌توان از ممنوع الخروج کردن افراد اطلاع پیدا کرد؟

کسانی که در مورد ممنوع الخروج بودن خود تردید دارند، می‌توانند با استفاده از یک سامانه آنلاین از این موضوع آگاهی پیدا کنند. در واقع سازمان ثبت اسناد و املاک سامانه‌ای تحت عنوان exitban.ssaa.ir را راه‌اندازی کرده که افراد می‌توانند با مراجعه به این سایت و ثبت کد ملی خود وضعیت ممنوع الخروجی شان را بررسی نمایند.

این فرایند در گذشته بسیار سخت بود اما همانطور که گفتیم این سامانه آنلاین کار را بسیار راحت کرده و ممنوع الخروج بودن شما به صورت فوری مشخص می‌شود. با اینکار می‌توان قبل از مراجعه به فرودگان ممنوعیت خروج از کشور را بررسی کرد و امور را تسریع بخشید.

ممنوع الخروج بودن تا چه زمانی معتبر است؟

با توجه به ماده ۱۳۳ قانون آئین دادرسی کیفری، دادگاه می‌تواند با بررسی ابعاد مختلف یک پرونده مثل وقع جرم یا بدهکاری، یک فرد را ممنوع الخروج کند و حکم صادر کند. مدت زمان اعتبار حکم ممنوعیت خروج ۶ ماه است اما دادگاه در صورت تشخیص خود می‌تواند این حکم را تمدید نماید. ۲۰ روز پس از صدور این حکم می‌توان از طریق دادگاه تجدید نظر به آن اعتراض نمود.
در صورتی که مرجع صالح این قرار را نقض کند یا دادگاه تجدید نظر فسخ آن را خواستار شود، این حکم ابطال می‌گردد. بنابراین پس از ممنوع الخروج کردن یک فرد باید به سرعت از حکم آگاهی پیدا کنید.

ابطال ممنوع الخروجی

تا اینجا با ممنوع الخروج کردن افراد و شرایط آن آشنا شدیم. اما یکی از نکاتی که قابل توجه است رفع ممنوعیت خروج است که راه‌های مختلفی دارد:

1. پرداخت مالیات
2. درخواست ابطال اجرایی ثبتی
3. معرفی مال جهت اجرای حکم
4. گذاشتن وثیقه و خروج موقت
5. واخواهی نسبت به حکم غیابی
6. اجازه خروج موردی در مورد سفرهای زیارتی یا ضروری
7. توقف اجرای حکم به صورت دائمی

تقاضای ابطال حکم ممنوعیت خروج

هر شخصی که به دلیلی ممنوع الخروج شده باشد به نوعی مایل به لغو و ابطال این حکم است. برای اینکار باید به همان ارگانی که فرد را ممنوع الخروج کرده است، مراجعه کند. در مورد بدهکاران تسویه بدهی، کسب رضایت بستانکار و کسب مجوز از نهاد مربوطه ضروری است. گاهی ممکن است پرداخت بدهی به صورت قسطی پذیرفته شده باشد و قاضی در این صورت با ابطال ممنوعیت خروج موافقت کند.

می‌توان گفت که ابطال حکم ممنوع الخروج کردن افراد به دلیل آن بستگی دارد و در هر مورد روش خاص خود را دارد. به عنوان مثال اگر در مراحل بازپرسی فرد ممنوع الخروج شده باشد، می‌توان با گذاشتن وثیقه از کشور خارج شد که البته در این مورد اجازه بازپرس نیز لازم است.

در این مورد باید گفت که تنها راه خروج از کشور به صورت موقت ارائه درخواست و وثیقه غیر منقول معتبر به نهاد مربوطه است.

ممنوع الخروج کردن زوج بابت مهریه

یکی دیگر از مواردی که در ایران بسیار شایع است، ممنوع الخروج کردن زوج به دلیل بستانکاری مهریه است. این کار به دو صورت امکان پذیر است که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

ممنوع الخروج کردن زوج از طریق دادگاه

طبق ماده ۲۳ قانون محکومیت‌های مالی پس از صدور رای محکومیت مهریه و نپرداخت آن یا قسطی نشدن آن، زوجه می‌تواند از دادگاه صالح تقاضای ممنوع الخروج کردن زوج را داشته باشد. دادگاه در این صورت مرد را ممنوع الخروج می‌کند مگر اینکه مهریه پرداخت شود و یا اینکه مهریه پرداخت شود. البته در صورتی که درخواست اعسار زوج برای مهریه نیز پذیرفته شود، ممنوع الخروجی ابطال می‌گردد.

ممنوع الخروج کردن زوج از طریق اجرای ثبت

در صورتی که زوجه از طریق اجرای ثبت درخواست کند، باید به دفتر ازدواجی که در آن عقد ثبت شده است مراجعه کند و تقاضای صدور اجرائیه کند. بعد از این مرحله فرد به اداره اجرای ثبت مراجعه ‌می‌کند و آنها هم می‌تواند اموال زوج را توقیف کند و هم می‌تواند ممنوع الخروج کردن او را به جریان بیاندازد.

بعد از اینکه مهریه پرداخت شود یا تقسیط مهریه صورت بگیرد، ممنوع الخروجی ابطال می‌گردد. البته در این مورد هم گرفتن حکم اعسار از پرداخت مهریه به رفع ممنوع الخروجی کمک می‌کند.

سخن پایانی

ممنوع الخروج کردن و به خصوص رفع آن شرایط پیچیده و سختی دارد و اگر شما نیز با این مسائل درگیر هستید، بهتر است از یک وکیل مجرب کمک بگیرد. ما پیشنهاد می‌کنیم از طریق ارتباط با دفتر وکالت آفتاب مناسب‌ ترین وکیل کیفری را پیدا کنید و یا از مشاوره حقوقی تخصصی این موسسه استفاده کنید.