مهریه یکی از حقوق مالی است که در زمان عقد از طرف مرد برای زن تعیین می گردد و مرد ملزم به پرداخت آن است. اهمیت پرداخت مهریه به حدی است که حتی پس از فوت زن در صورتیکه پیش از فوت مهریه را طلب نکرده و نگرفته باشد و یا در زمان حیات خود مهریه خود را نبخشیده باشد، از سوی وراث قابل طلب و پیگیری است و مرد موظف به پرداخت آن است.
مهریه یا صداق نشانه علاقه و احترام شوهر نسبت به زن است. این نشانه در ایجاد عاطفه و تقویت عشق بی تأثیر نیست. زن از زمان عقد مالک مهریه خواهد بود و هر زمان که بخواهد می تواند مهریه را طلب کند و می تواند با تصمیم خود هر دخل و تصرفی را در مهریه اعمال کند. اگر به دنبال گرفتن مهریه خود هستید حتما باید با یک وکیل مهریه مسلط به قوانین جدید مشاوره کنید.
انواع مهریه
طبق ماده قانونی ۱۰۸۲ قانون مدنی از لحظه عقد زن مالک مهر شده و هر دخل و تصرفی می تواند در آن انجام داده و آن را مطالبه نماید. مهریه با توجه به شرایط پرداخت به دو دسته تقسیم می شود. این دو دسته عبارتند از:
- مهریه عندالمطالبه
- مهریه عندالاستطاعه
در مهریه عندالمطالبه به محض جاری شدن صیغه عقد بین زن و مرد، زن مالک مهریه شده و هر زمان می تواند مهریه را مطالبه کند. طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به محض عقد زن مالک مهریه خود شده و طبق ماده قانونی ۱۰۸۵ تا زمانیکه مهریه به وی تعلق نگیرد می تواند هیچکدام از وظایف خود در برابر شوهر را انجام ندهد.
در زمان عقد ممکن است که زن و مرد با یکدیگر در خصوص پرداخت مهریه، اینکه نقد باشد یا نسیه، عندالمطالبه باشد و یا عندالاستطاعه تصمیم گیری نمایند. در مهریه عندالاستطاعه هر زمان که زن مهریه را مطالبه کند مهریه به وی تعلق نمی گیرد و پرداخت مهریه به استطاعت و توان مالی مرد بستگی خواهد داشت.
در مهریه عندالاستطاعه نظیر مهریه عندالمطالبه میزان مهریه در عقدنامه مشخص می شود اما پرداخت مهریه به زن زمانی انجام خواهد شد که زن بتواند استطاعت مالی همسرش را اثبات کرده و بعد مهریه خود را مطالبه کند.
لازم به ذکر است که تغییر مهریه از حالت عندالمطالبه به عندالاستطاعه حتی بعد از عقد برای زوجین امکان پذیر است و آن ها می توانند با توافق و رضایت یکدیگر با حاضر شدن در دفاتر اسناد رسمی و ثبت در این دفاتر مهریه عندالمطالبه را به عندالاستطاعه تغییر دهند.
نکات مهریه
در خصوص مهریه اینکه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه باشد در هر دو صورت شرایط ذیل برقرار است:
- مهریه باید ارزش مالی داشته باشد نظیر پول، سکه، طلا، ماشین و ….
- می توان انجام عمل یا فعالیتی را به عنوان مهریه قرار داد مثلاً آموزش یک حرفه
- مهریه پس از فوت شوهر نیز به زن تعلق میگیرد و می بایست از بازماندگان شوهر آن را مطالبه کند.
- مهریه پس از فوت زن نیز به وراث او تعلق می گیرد، وراث او در صورت داشتن فرزندان، پدر و مادر وی و فرزندان او و در صورت نداشتن فرزند تنها به پدر و مادر او میرسد، لازم به ذکر است که شوهر نیز از وراث همسر خود شناخته می شود. برای اطلاعات بیشتر این مقاله را بخوانید: ( مهریه زن متوفی به چه کسی می رسد.)
- انجام خیانت و رابطه نامشروع زوجه حق مهریه را از وی ساقط نمی کند و زوجه همچنان می تواند مهریه خود را مطالبه نماید.
- مهریه از بدهی های ممتاز است و پرداخت آن به پرداخت هر بدهی دیگری برای مرد اولویت بالاتری دارد.
- میزان مهریه فقط همان میزانی است که در زمان عقد در دفاتر اسناد رسمی ثبت می شود و بعد از عقد رسمی قابل افزایش نیست و در صورت افزایش مقدار افزوده شده به عنوان صلح یا هبه شناخته خواهد شد.
توقیف اموال برای پرداخت مهریه
زن هر زمان که بخواهد می تواند به دفتر ثبت اسناد رسمی مراجعه و مهریه خود را مطالبه کند. اگر زوج اموالی به نام خود داشته باشد زن می تواند برای دستیابی به مطالبه اش به دفاتر اسناد رسمی مراجعه و با معرفی اموال شوهرش درخواست توقیف و فروش اموال را بنماید. دفاتر ثبت استعلام اموال معرف شده را گرفته و دایره اجرایی اقدام به توقیف اموال و فروش آن ها طبق ضوابط قانونی خواهد کرد.
البته برخی اموال هستند که زوجه نمی تواند از آن ها به عنوان مهریه اش استفاده کند و اصطلاحاً به آن ها مستثنیات دین می گویند.برخی از این مستثنیات دین عبارتند از:
- منزل مسکونی زوج که در حالت اعسار وی باشد.
- اثاثیه مورد نیاز زندگی زوج که برای رفع ضروریات زندگی او و افراد تحت تکفل او لازم است.
- کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی زوج
- وسایل و ابزار کار و پیشه زوج
- و …
تقسیط مهریه
ممکن است زوج برای پرداخت مهریه دادخواست اعسار دهد. دادخواستی که بیان می کند که زوجه درخواست مهریه کرده و مرد توانایی پرداخت مهریه به صورت یکجا را نداشته و درخواست پرداخت مهریه به صورت قسطی را می دهد. زمانی دادگاه رأی به تقسیط مهریه و اعسار مرد خواهد داد که ناتوانی مالی زوج در پرداخت کامل مهریه به صورت یکجا مشخص شود. دادگاه خانواده در تعیین اقساط مهریه به مهیشت و ضروریات زندگی مرد نیز توجه کرده و اقساط را به گونه ای مشخص می کند که مرد قادر به پرداخت آن ها باشد.
بدون دیدگاه