قطعاً می‌دانید که یکی از سریع‌ترین و آسان‌ترین راه‌ها برای حل اختلاف بین طرفین، به خصوص اختلاف‌های حقوقی و قضایی، ایجاد صلح و سازش است. در حقوق ایران هر یک از طرفین دعوا می‌توانند با طرف مقابل برای رسیدن به سازش به توافق برسند و دعوا را از این طریق پایان بخشند.
درخواست صلح و سازش در دادگاه از شرایط خاصی برخوردار است که در این مطلب قصد داریم به این موضوع بپردازیم. در این مورد باید گفت که فرقی نمی‌کند شاکی یا خوانده دادخواست درخواست صلح و سازش را ارائه کرده باشد؛ به هر روند رسیدگی به این درخواست تقریباً یکسان خواهد بود.
نحوه درخواست سازش
طبق ماده ۱۸۶ قانون، هر کس می‌تواند در مورد هر ادعایی از دادگاه بدوی به طور کتبی درخواست صلح و سازش کند و طرف مقابل را به سازش دعوت کند. درخواست سازش می‌تواند توسط هر شخص حقیقی و حقوقی یا حتی اشخاص حقوقی موضوع حقوق عمومی مطرح شود.
یکی از مهم‌ترین نکات در این مورد این است که درخواست سازش باید کتباً ارائه شود. علت این مسئله این است که پیش از اقامه دعوای اصلی بوده و باید توسط ارجاع کننده به شعبه‌ای ارجاع شود که روی برگه دادخواست نوشته شده و در دفتر ثبت دادخواست‌های کل ثبت شود. طبق قانون درخواست باید در دو نسخه تنظیم شود تا یک نسخه آن به طرف مقابل ابلاغ شود. همچنین شایسته ذکر است که هزینه دادخواست درخواست صلح و سازش برابر با هزینه دعاوی غیر مالی می‌باشد.
البته سازش می‌تواند در دفترخانه اسناد رسمی و خارج از دادگاه نیز انجام شود. در صورتی که سازش در دفتر اسناد رسمی صورت بگیرد، اجرای آن مانند مفاد اسناد رسمی الزامی خواهد بود.
مرجع صالح برای درخواست صلح و سازش
مرجع صالح برای درخواست صلح و سازش دادگاه بدوی یا عمومی است. البته در قانون، محل دادگاه مشخص نشده است. با توجه به ماده ۱۸۷ می‌توان دادگاه محل اقامت خوانده را صالح دانست اما در هر حال صدور قرار رد درخواست یا قرار عدم صلاحیت دادگاه محل درخواست، منتفی است.
این بدان معناست که هر دادگاه بدوی می‌تواند درخواست سازش را ثبت کند حتی اگر صلاحیت آن را نداشته باشد. پس از ثبت درخواست سازش، وقت رسیدگی توسط دادگاه مشخص می‌شود و طرفین برای احراز خوانده مقرر دعوت می‌شوند. تشریفات ابلاغ مثل هر دادخواست دیگری است منتهی باید در ابلاغیه ذکر شود که مخاطلب برای سازش دعوت می‌شود.
سازش پس از اقامه دعوا چگونه است؟
می‌توان پس از اقامه دعوا نیز طرفین در دادگاه و در جلسه دادرسی سازش کنند. اما برای این کار نیز باید درخواست صلح و سازش توسط ذینفعان ارائه شود. این سازش ممکن است در هر مرحله از دادرسی و در هر مقطعی انجام شود. ارائه درخواست صلح و سازش تا قبل از ختم دادرسی و در حین مراحل آن امکانپذیر است؛ اما زمانی که رأی قاطع صادر شود، سازش امکانپذیر نیست؛ چرا که با صدور رأی صلاحیت و اشتغال دادگاه به پایان می‌رسد. بعد از صدور رأی می‌توان سازش را در دفتر ثبت اسناد رسمی انجام داد.
آیا امکان صلح و سازش در فرجام خواهی وجود دارد؟
زمانی که نسبت به حکم دادگاه نسبت به دعوایی که صادر شده فرجام خواهی شود و متعاقب آن پرونده در دیوان عالی کشور مطرح شود و سپس درخواست سازش صورت می‌گیرد.
بنابراین می‌توان درخواست صلح و سازش را در فرجام خواهی پرونده انجام داد. توجه داشته باشید که معمولاً سازش در دعوایی که در دادگاه مطرح شده است صورت می‌گیرد، اما این امر مانع از آن نیست که در صلح نامه طرفین نسبت به دعاوی دیگری نیز که دارند سازش کنند.
نحوه انجام سازش
بعد از ارائه دادخواست صلح و سازش، طرفین در دادگاه حضور می‌یابند و اظهارات آنان مورد بررسی قرار می‌گیرد و برای سازش سعی و توافق صورت می‌گیرد. در بسیاری از موارد ممکن است سازش با موفقیت انجام نشود و طرفین به توافق نرسند که در این موارد عدم توافق نیز به امضا طرفین می‌رسد. همچنین در صورتی که یک یا دو طرف دعوی مایل به امضا نباشند، دادگاه مراتب آن را قید می‌کند. زمانی که بعد از ابلاغ دعوت نامه طرف دعوی حاضر به شرکت در جلسه سازش نشد یا اینکه به صورت کتبی پاسخ دهد که حاضر به سازش نیست، دادگاه مراتب آن را در پرونده قید می‌کند.
همچنین در صورت موافقت با درخواست صلح و سازش از سوی طرفین، دادگاه بعد از سازش بر اساس مذاکرات و نتایجی که به دست آمده به صورت دقیق گزارش اصلاحی تنظیم می‌کند. شایسته ذکر است که دادگاه در جلسات سازش به صورت یک عاقد عمل می‌کند و دخالتی در قضاوت و موارد توافق انجام نمی‌دهد؛ بنابراین بیشتر یک مشاور محسوب می‌شود. همچنین گزارش اصلاحی تنظیم شده حکم یا قرار محسوب نمی‌شود و حتی از اعتبار امر قضاوت نیز برخوردار نیست.
توجه داشته باشید که موارد و گذشت‌هایی که در مذاکرات صلح و سازش انجام می‌شود در صورت عدم توافق نهایی طرفین، فاقد اعتبار است؛ تنها در صورتی این موارد کاربرد دارد که فرد اقرار و اعتراف قاطعی انجام داده باشد. به عنوان مثال در صورتی که یکی از طرفین دعوی از طرف دیگر انتقال مالی را بخواهد و در این مورد سازش صورت نگیرد، ادعای مالکیت برای طرف مقابل غیر قابل قبول است.
توجه داشته باشید که اگر دادگاه وارد رسیدگی ماهوی به پرونده شده باشد و حکم قطعی صادر کرده باشد، قبل از اجرا هم می‌توان سازش نمود که در این صورت مامور اجرای حکم سازش را صادر می‌کند. همچنین می‌توان از طریق شورای حل اختلاف نیز سازش را انجام داد.
مزیت دادخواست درخواست صلح و سازش
یکی از مشکلاتی که در هنگام مراجعه به مراجع قضایی وجود دارد، اطاله دادرسی و طولانی بودن فرایند صدور رای است که به دلیل تعدد پرونده‌های قضایی صورت می‌گیرد. همچنین ممکن است گاهی یکی از طرفین به هر دلیلی علی رغم محق بودن به حق خود نرسد و محکوم شود.
از این رو قانون این امکان را فراهم کرده که طرفین در مراحل مختلف اقامه دعوی دادگاه که قبلاً توضیح دادیم، بتوانند با طرف مقابل خود سازش کنند و به اختلاف پایان دهند. درخواست صلح وسازش باعث کوتاه شدن فرایند دادرسی و کاهش هزینه‌ها می‌شود.
درخواست صلح و سازش و قبول آن باعث می‌شود که دادگاه فوراً گزارش اصلاحی صادر کند و نتیجه دادرسی و جریان دعوی به سرعت خاتمه پیدا می‌کند. بعد از سازش، طرفین نمی‌توانند دعوی را همانگونه که قبلاً بود اقامه کنند و در صورتی که اعتراض داشته باشند، باید دادخواست بطلان صلح نامه را از دادگاه درخواست کنند.
نمونه سازش نامه (صلح نامه)
علاوه بر درخواست صلح و سازش برای اینکه طرفین بتوانند یک سازش معتبر انجام دهند، باید یک سازش نامه مناسب تدوین کنند و این نامه به امضای طرفین برسد. در ادامه نمونه سازش نامه‌ای که می‌تواند به شما در زمینه تدوین آن کمک کند را بررسی می‌کنیم. توجه داشته باشید که منظور از مصالح کسی است که مال عینی و مادی را که در اختیار اوست از مالکیت خود خارج نموده و به مالکیت طرف مقابل یعنی متصالح در می‌آورد.
نمونه:
مصالح: خانم/ آقای …. با شماره شناسنامه ….. صادره از ….. و با کد ملی …… به نشانی ……… .
متصالح: خانم/ آقای …… با شماره شناسنامه …. صادره از …. و با کد ملی ….. به نشانی ……. .
مورد صلح: کلیه حقوق راجع به شش دانگ مالکیت و عرصه و اعیان به انضمام حق کسب، پیشه، تجارت و سرقفلی یک واحد مغازه تجاری با پلاک ثبت شده …… واقع در نشانی ……. با تمامی ملحقات و آنچه که در صند مالکیت ثبت شده، اعم از پارکینگ، ابناری و نیز انشعابات آب، برق، گاز و تلفن، منصوب در آن که متعاقباً تنظیم این سازش نامه در خصوص واگذاری کلیه حقوق ناشی از مالکیت مورد صلح ذکر شده سند انتقالی قطعی تنظیم نماید. با ثبت این سازش نامه مصالح نسبت به واحد تجاری مذکور ادعای مالکیت نخواهد داشت.
مبلغ قرارداد: مبلغ …….. ریال وجه رایج که به صورت کاملاً نقد بنا به اقرار مصالح تسلیم و تادیه گردیده..
توجه داشته باشید که این سازش نامه برای نمونه بوده و در صورتی که سازش نسبت به مورد دیگری صورت بگیرد، باید سازش نامه را بر اساس آن تنظیم نمود.
برای حل پرونده‌های حقوقی به کجا مراجعه کنیم؟
موسسه حقوقی و دفتر وکالت آفتاب با سال‌ها تجربه در پرونده‌های قضایی و حقوقی مختلف، و همکاری با بهترین وکلای تهران قادر است در تمام پرونده‌های حقوقی به شما کمک کند و مشاوره موثر ارائه کند. شما عزیزان می‌توانید به منظور مشاوره در مورد هر دعوی مثل درخواست صلح و سازش، با شماره تماس موسسه آفتاب تماس بگیرید.
بدون دیدگاه